امام محمدباقر(ع) که چهارشنبه تولد اوست، در دوره‌ای به دنیا آمد که دانش در حال شکوفایی بود و جامعه آن روز به انواع علوم گرایش داشت. در آن دوره، با همه سخت‌گیری‌های خلفای وقت، همان‌طور که پیامبر خداص وعده داده بود، یکی از نوادگان آن حضرت، در اوج قله‌های دانش نشست و شاگردان بسیار تربیت کرد.
در آن دوره، مناظره‌های علمی رواج داشت و امام، شاگردان خود را از این نظر نیز به خوبی تربیت کرده بود؛ طوری که معمولاً حتی اگر یکی از آنها، ناشناس هم وارد این بحث‌ها و مناظره‌ها می‌شد، کمی که بحث می‌کرد، از توانایی فوق‌العاده‌اش همه متوجه می‌شدند که از شاگردان مکتب امام پنجم است.
امام باقر(ع) درباره تکمیل ایمان فرد، می‌فرماید: «هر که سه ویژگی داشته باشد، ایمانش به خداوند کامل خواهدشد؛ هر وقت راضی و خوشحال بود، شادی و خشنودی اش او را به باطل نکشاند؛ هرگاه ناراحت و خشمگین بود، خشم و غضبش او را از مرز حق خارج نسازد و هرزمان توانمند شد، قدرت و توانش باعث نشود به آنچه حق او نیست دست درازی کند.»
